Μια συνάντηση της Κατερίνας Δημητρακοπούλου με τον Σύριο σκηνοθέτη Fadi Skeiker με αφορμή το Θέλω μια Χώρα του Ανδρέα Φλουράκη. 

Το έργο του Ανδρέα Φλουράκη Θέλω μια Χώρα έκανε πρεμιέρα στις 28 Ιούνιου 2013 στο Royal Court Theatre του Λονδίνου σε σκηνοθεσία Richard Twyman. Επίσημη πρώτη παρουσίαση στην ελληνική σκηνή το καλοκαίρι του 2015 στον χώρο της Πειραιώς 260 κατά τη διάρκεια του Ελληνικού Φεστιβάλ Αθηνών σε σκηνοθεσία Μαριάννας Κάλμπαρη και τον χειμώνα του ίδιου χρόνου θα παρασταθεί στο Θέατρο Τέχνης στη Φρυνίχου. Η διεθνής καριέρα του έργου συνεχίζεται καθώς ανεβαίνει στο Lincoln Center Theatre τον Αύγουστο του 2016 σε σκηνοθετική επιμέλεια Μενέλαου Καραντζά. Τον Μάιο του 2017 στο O’Reilly Theatre, Keble College, Oxford σε σκηνοθεσία Αναστασίας Ρεβή, τον Νοέμβριο στο Brown Theatre σε σκηνοθεσία Athena Washburn. Και το ταξίδι συνεχίζεται! Επόμενος σταθμός ήταν το University of the Arts σε μετάφραση Eleni Drivas και σκηνοθεσία Fadi Skeiker, Σεπτέμβριος 2021.

Ο Fadi Skeiker είναι εκπαιδευτικός και ερευνητής που διδάσκει σκηνοθεσία, ανάλυση σεναρίων και θέατρο στο UArts τα τελευταία τέσσερα χρόνια. Γεννήθηκε στη Συρία, είναι πτυχιούχος του Higher Institute of Theatrical Arts που εδρεύει στη Δαμασκό, εκπόνησε το μεταπτυχιακό του στο Emerson College της Βοστώνης και το διδακτορικό του στο  University of Texas του Όστιν. Οι δημοσιεύσεις του επικεντρώνονται στο θέατρο που σχετίζεται με τα ανθρώπινα δικαιώματα και τους πρόσφυγες. Το βιβλίο του Syrian Refugees, Applied Theater, Workshop Facilitation and Stories: While They Were Waiting εκδόθηκε το 2020 από τον εκδοτικό οίκο Routledge.

Ο Skeiker έχει, δημιουργήσει και σκηνοθετήσει παραστάσεις εφαρμοσμένου θεάτρου σε διάφορες χώρες όπως Αίγυπτο, Γερμανία, Ιορδανία, Πορτογαλία και ΗΠΑ. Πριν ενταχθεί στο UArts, δίδασκε στο Πανεπιστήμιο της Ιορδανίας, στο Πανεπιστήμιο του Minho στην Πορτογαλία και στο Πανεπιστήμιο του Τέξας στο Όστιν. Υπήρξε επίσης επισκέπτης ερευνητής στο Ελεύθερο Πανεπιστήμιο του Βερολίνου στη Γερμανία.

https://www.uarts.edu/staff-directory/fskeiker

Το Θέλω μια χώρα είναι ένα από τα πιο συχνά παρουσιασμένα ελληνικά έργα τα τελευταία χρόνια στο εξωτερικό. Εσείς πώς ανακαλύψατε το έργο;

H κοσμήτορας του Τμήματος Θεάτρου του University of The Arts, Kym Moore, μου σύστησε το Θέλω μια χώρα. Η Kym μου ζήτησε να διαβάσω το έργο και με ρώτησε αν θα με ενδιέφερε να το σκηνοθετήσω. Το διάβασα σε μία ώρα και ήξερα ότι ήθελα να το κάνω. Το έργο ήταν πολύ ευχάριστο επειδή δεν έχει αναθέσεις χαρακτήρων και ένιωσα ότι δίνει στον σκηνοθέτη την ελευθερία να είναι δημιουργικός στις καλλιτεχνικές του επιλογές. Επιπλέον, με τράβηξε άμεσα ο τίτλος· ο τίτλος κάνει μία ισχυρή δήλωση σχετικά με την ανάγκη να θέλεις μία χώρα, μία κοινότητα και ένα μέρος για να ανήκεις.

Έχει εκδοθεί το έργο στην Αμερική;

Ναι, το έργο έχει εκδοθεί στην Αμερική σε μετάφραση της Ελένη Δρίβα.

Συζητήσατε με τον συγγραφέα Ανδρέα Φλουράκη τα θέματα του έργου; Πώς ήταν η επαφή σας;

Ο Αντρέας ήταν πολύ ευγενικός. Μίλησε μαζί μου πολλές φορές για το έργο και μου έδωσε την άδεια να το προσαρμόσω και να μιλήσω για την προσφυγική κρίση της Συρίας. Για να το κάνω αυτό, έπρεπε να διαγράψω τις άμεσες αναφορές στην Ελλάδα και να προσθέσω δύο μονολόγους για τη συριακή κρίση, ώστε το πλαίσιο του έργου να είναι για Σύριους που προσπαθούν να βρουν σπίτι (πατρίδα). Ο Αντρέας είναι πολύ δημοκρατικός συγγραφέας, ένιωσα ότι μου έκανε ένα δώρο, το κείμενο, και μου επέτρεψε να το χρησιμοποιήσω όπως εγώ ήθελα ως σκηνοθέτης. Η γραφή του είναι πολύ ευέλικτη και ταυτόχρονα ποιητική, μία γραμμή στο έργο μπορεί να ερμηνευτεί με διαφορετικούς τρόπους που δίνουν στον σκηνοθέτη και στον ερμηνευτή δημιουργική ελευθερία να επιλέξουν τη δική τους ερμηνεία.

Οπωσδήποτε, το έργο έχει απήχηση στην αμερικανική πολιτική επειδή υπάρχουν πολλά ερωτήματα-θέματα σήμερα στις ΗΠΑ σχετικά με το είδος της χώρας που θέλουμε, τι είδους κοινότητα χρειαζόμαστε - ειδικά στην μετά-Τrump εποχή. Οι προηγούμενες αμερικανικές εκλογές προκάλεσαν πολλές διαμάχες και πολλοί άνθρωποι άρχισαν να αναρωτιούνται εάν αυτή η χώρα είναι η χώρα στην οποία ήθελαν να μείνουν ή να φύγουν. Πιστεύω απόλυτα ότι το έργο είναι διαχρονικό και μπορεί να εφαρμοστεί σε οποιαδήποτε κοινωνία ανά πάσα στιγμή, υπάρχουν πολύ λίγες τοπικές αναφορές στην Ελλάδα, αλλά αν αφαιρεθούν, το έργο μπορεί να πετάξει στον χρόνο και τον τόπο και να αφηγηθεί την ιστορία μίας κολεκτίβας ανθρώπων που προσπαθούν να βρουν μία κοινότητα, ένα σπίτι, μία χώρα.

Η χωροθέτηση μέρους του έργου σε μια βάρκα γεμάτη πρόσφυγες που φτάνουν στην Ελλάδα είναι εντυπωσιακή. Από πού σας ήρθε η έμπνευση; Ήταν εύκολο να πραγματοποιηθεί τεχνικά;

Παρόλο που το έργο είναι γραμμένο για μία ομάδα Ελλήνων που αναζητούν μία νέα χώρα, το γεγονός ότι είμαι Σύριος και μέλος της συριακής κοινότητας στη διασπορά, αυτό με κάνει, όπως και οποιονδήποτε Σύριο, να σκεφτόμαστε την Ελλάδα ως καταφύγιο. Η άφιξη στην Ελλάδα είναι κάτι που πολλοί Σύριοι σκέφτονται για να φτάσουν στην ασφάλεια και να ξεκινήσουν μία νέα ζωή. Παρά τις διαμάχες γύρω από τους πρόσφυγες, οι Έλληνες ήταν γενικά στην πρώτη γραμμή βοηθώντας τους και είναι φιλόξενοι και με κατανόηση για τη δεινή κατάστασή τους.

Κάνω εφαρμοσμένο θέατρο και δραματοθεραπεία με και για Σύριους πρόσφυγες τα τελευταία επτά χρόνια, έχω διευθύνει εργαστήρια και προγράμματα με Σύριους πρόσφυγες στην Ιορδανία, τη Γερμανία, την Πορτογαλία και εδώ στις ΗΠΑ. Οι περισσότεροι από τους Σύριους πρόσφυγες με τους οποίους έχω συνεργαστεί ήταν πρόσφυγες που ταξίδεψαν με βάρκες θανάτου από την Τουρκία στην Ελλάδα. Οι ιστορίες που έχω ακούσει με έχουν στοιχειώσει και έχουν μείνει μέσα μου για πολύ καιρό. Όταν διάβασα το Θέλω μία χώρα και όταν ο Αντρέας μου επέτρεψε ευγενικά να το προσαρμόσω, αποφάσισα να χρησιμοποιήσω αυτή την εικόνα στο έργο όπου το κοινό και οι ηθοποιοί βρίσκονται και οι δύο στη σκηνή σε μία βάρκα, μία βάρκα θανάτου που μεταφέρει πρόσφυγες από την Τουρκία προς την Ελλάδα. Συνεργάστηκα με έναν video artist που είναι ο πρόεδρος του Immersive Media Centre στο University of the Arts, τον Alan Price για να δημιουργήσει μία καθηλωτική εμπειρία. Χρησιμοποιώντας τρεις προβολείς και πολλαπλές οθόνες στη σκηνή κατάφερε να δημιουργήσει ένα εφέ που απεικονίζει μία πραγματική εμπειρία ζωής. 

Όταν οι πρόσφυγες φτάνουν τελικά στην Ελλάδα, φαίνεται σαν τους περιμένει ένα δίμετρο ανθρωπόμορφο τέρας. Μπορείτε να μας το εξηγήσετε αυτό;

 Πρόσθεσα μία μικρή ιστορία όπου υπάρχει μία ηθοποιός με μία μικρή μαριονέτα-αγόρι που προσπαθεί να το κοιμίσει. Καθώς προσπαθεί να κοιμίσει το παιδί, του λέει να μην ανησυχεί και να μην κλαίει γιατί αν βυθιστεί η βάρκα, ο Superman θα έρθει και θα τους σώσει. Στην τελευταία σκηνή, η βάρκα βυθίζεται και η μικρή μαριονέτα θα μεταμορφωθεί σε μία τεράστια. Έτσι, η μεγάλη μαριονέτα στην τελευταία σκηνή είναι στην πραγματικότητα το παιδί που κουβαλούσε η ερμηνεύτρια κατά τη διάρκεια της παράστασης. Η μεταμόρφωση της μαριονέτας συμβολίζει την ελπίδα των παιδιών και εναποθέτει την ελπίδα μας στα παιδιά. Στο τέλος, όλοι οι πρόσφυγες ακολουθούν τη μαριονέτα/παιδί εκτός σκηνής γιατί εκεί βρίσκονται οι δικές τους φιλοδοξίες, στην επόμενη γενιά.