Το διπλά βραβευμένο στην Ελλάδα και στο εξωτερικό έργο της πολυγραφότατης Λείας Βιτάλη «Ροστμπίφ» ανεβαίνει από τις 7 Φεβρουαρίου, στη Β' Σκηνή του Θεάτρου οδού Κεφαλληνίας. Ανέβηκε για πρώτη φορά στη σκηνή στο Λονδίνο, στο θέατρο Riverside Studios, το 2004, αποσπώντας εγκωμιαστικά σχόλια κοινού και κριτικών. Με έντονη γεύση γκροτέσκου θρίλερ, οι ήρωες του μυθικού οίκου των Ατρειδών επανέρχονται στο σήμερα, συγκρούονται με το σκοτεινό πεπρωμένο τους και διεκδικούν μια δεύτερη ζωή και το χαμένο πάθος του έρωτα στην πανσιόν της Κλυταιμνήστρας, καθώς εκείνη – κυρίαρχη στο παιχνίδι της εξουσίας – ακονίζει τα μαχαίρια της για το αινιγματικό ροστμπίφ της. Η Χρύσα Καψούλη σκηνοθετεί και ερμηνεύει το ρόλο της Κλυταιμνήστρας, η οποία περισσότερο φονική από όλες τις προγενέστερες εκδοχές της, σκοτώνει τα αρσενικά, όχι όμως τον Αγαμέμνονα, όταν έρθει η σειρά του, αφού, όπως αποκαλύπτεται, είναι και επιθυμεί να παραμείνει ερωτευμένη μαζί του για πάντα!

1. Στο Ροστμπίφ, η συγγραφέας προσεγγίζει τους ήρωες του μυθικού οίκου των Ατρειδών με εμφανώς αναθεωρητική διάθεση, η οποία αποτυπώνεται στο δραματικό είδος του κειμένου, που διατρέχεται από όλα τα χαρακτηριστικά της μαύρης κωμωδίας. Εσείς, πώς προσεγγίζετε τους ιδιότυπους χαρακτήρες του έργου;

Οι συγκεκριμένοι ήρωες είναι «ιδιότυποι»; Αυτό είναι ένα βασικό ερώτημα. Έχουν την ιδιοτυπία που έχει κάθε ήρωας σε κάθε θεατρικό έργο. Μη ιδιότυπος ήρωας δεν υπάρχει. Αυτή είναι η δύναμη της τέχνης, και του θεάτρου ειδικά: να φανερώνει την ιδιοτυπία που ενυπάρχει στην κανονικότητα. Γιατί Κανονικότητα εντέλει δεν υπάρχει. Αν κάποιο πρόσωπο δείχνει πιο ιδιότυπο από κάποιο άλλο είναι γιατί οι πράξεις του είναι ιδιότυπες. Οι ήρωες είναι οι πράξεις και συμπεριφορά τους. Από αυτή την άποψη οι ήρωες ναι, είναι διπλά ιδιότυποι.

     2. Πώς θα προσδιορίζατε τη σκηνική γλώσσα της παράστασης;

Έχουμε προσπαθήσει να συνδυάσουμε διαφορετικά πράγματα το γκροτέσκο με μια πειραγμένη δραματικότητα στο πλαίσιο ενός ποιητικού ρεαλισμού. Αφήσαμε την τραγικότητα να φανεί μόνη της. Το τραγικό δεν αναπαρίσταται, ως αιτία, είναι αποτέλεσμα. Ο μηχανισμός που αυτοί οι άνθρωποι είναι εγκιβωτισμένοι παράγει το τραγικό. Και αυτό το μηχανισμό δείχνουμε με μια κινηματογραφική οπτική. Ακολουθούμε τις έντονες εναλλαγές  και την συχνά ιλιγγιώδη ρυθμολογία του κειμένου του Ροστμπίφ.

3. Η Κλυταιμνήστρα της μυθολογίας τι σχέση έχει με την Κλυταιμνήστρα της Λείας Βιτάλη;

Η Κλυταιμνήστρα της Λείας Βιτάλη είναι μια γυναίκα εγκλωβισμένη στους μηχανισμούς που η ίδια διαχειρίζεται. Το αίτημα της είναι να αγαπηθεί. Όπως όλα τα πρόσωπα στο έργο, αλλά ειδικά η Κλυταιμνήστρα δεν ξέρει να αγαπά παρά μόνο σκοτώνοντας. Αυτό μας βάζει το στοιχείο μιας σύγχρονης πραγματικότητας όπου ο άνθρωπος είναι ο θεός του κόσμου του. Οι Θεοί του κόσμου της αρχαίας τραγωδίας έχουν πεθάνει.

4. Ποιος είναι ο μεγάλος φόβος των ηρώων του έργου;

Η απειλή είναι ο εαυτός που τους επιβλήθηκε. Συνειδητοποιούν πως είναι παράγωγα μιας μηχανής που στο τέλος θα αλέσει και τους ίδιους. Για να σωθούν υπηρετούν αυτή τη μηχανή, αλλά ξέρουν πως οδηγούνται στην καταστροφή τους. Ίσως το ερώτημα που θέτει το έργο να είναι η συμφιλίωση. Με αυτό που φοβόμαστε. Όσο ανατρεπτικό και αν είναι, είναι η μόνη μας σωτηρία. Στο έργο προτάσσεται θαρραλέα το αίτημα της αγάπης. Αλλά και του έρωτα και της σεξουαλικότητας ως η φωτεινή έξοδος του ανθρώπου.

5. Είμαστε καταδικασμένοι να ζούμε με τα συμπλέγματα μας;

Απολύτως. Λυπάμαι που το λέω: είμαστε περισσότερο τα συμπλέγματα - μηχανισμοί παρά αυτό που λέμε ο εαυτός μας. Αυτή είναι και η τραγωδία του σύγχρονου ανθρώπου. Αλλά και του τότε κόσμου, απλώς ήταν άλλη η "αφήγηση" του κόσμου τότε κι άλλη τώρα.

6. Το τελευταίο χρόνο έχετε αναλάβει το ρεπερτόριο και τις καλλιτεχνικές συναντήσεις της Δεύτερης Σκηνής του θεάτρου «Αργώ». Μπορείτε να μας πείτε τι περιλαμβάνει ο φετινός προγραμματισμός;

Το "A Small Argo full of Art" ξεκίνησε σαν μια χειρονομία να ακουμπήσεις στα αναγκαία, στο χάος που επικρατεί στο θεατρικό χώρο. Αισθάνθηκα ότι έπρεπε να στηριχτούμε στην απλότητα και στη λιτότητα και κυρίως να αποφύγουμε τα προβλέψιμα. Απευθύνθηκα σε νέους ανθρώπους και νέες ομάδες που κινούνται εκτός του πλέγματος των φιλόδοξων και μεγαλεπήβολων σχεδίων. Το ίδιο το υλικό έφερε το ένα το άλλο. Έργα που αφορούν το σήμερα, τους σύγχρονους προβληματισμούς στις βεβαιότητες που κληρονομήσαμε. Αφουγκράστηκα την εποχή και σε κείμενα νεότερα όπως «Το Κάλεσμα της Λορίν», την «Εκκρεμότητα» ή πρωτοπαρουσιαζόμενα όπως το “Splinters” της Νίνας Ράπη και «Μαζί σου για το ΤίποτỨτου Άκη Δήμου, αλλά και έργα του 20^ου αιώνα που μιλούσαν πέραν της εποχής που γράφτηκαν, όπως στο «Σχοινοβάτη» του Ζαν Ζενέ, ή στο «Ημερολόγιο ενός τρελού» του Λου Χσουν, ή στο «Κάτω απ’ τον ίσκιο του βουνού» του Γ. Ρίτσου.

7. Εσείς πώς επιλέγετε τα έργα που σκηνοθετείτε;

Καταρχάς με ενδιαφέρουν κείμενα ελληνικά, γιατί υπάρχει ένα τεράστιο έλλειμμα. Και όχι για να απαξιώσω τα ξένα κείμενα αλλά μόνο έτσι καθρεφτίζεσαι και ανακαλύπτεις ποιος είσαι εσύ. Το που είμαστε προσδιορίζει και το ποιοι είμαστε. Και ξέρετε κατά βάθος έχει μια ευκολία να επιλέξεις έργα κλασσικά η έργα που έχουν δοκιμαστεί σε σκηνές του εξωτερικού. Πολύ συχνά αναρωτιέμαι αν τα επιλέγουμε γιατί έχουμε να πούμε κάτι μέσω αυτών, ή για να δανειστούμε κάτι από το κύρος τους. Από μια αγωνία να μεγεθυνθούμε.

8. Το τοπίο στο ελληνικό θέατρο σήμερα πόσο έχει αλλάξει;

Φοβάμαι πως αν και δείχνει σαν να έχει αλλάξει, δεν έχει αλλάξει. Βρισκόμαστε στην πορεία ενός νέου ρεύματος να ειπωθούν όλα, γιατί αισθανόμαστε ότι πνιγόμαστε. Σε ένα υπερπληθωριστικό χείμαρρο. Θα καταλαγιάσει όλο αυτό. Τότε θα φανεί ποια η λάσπη των πραγμάτων. Αλλά και ποιο το νερό.

(Φωτογραφίες: Γιάννης Πρίφτης)