Η δραματολόγος Νίνα Σκριβάνου και ο σκηνοθέτης Γιώργος Δούλος ίδρυσαν την εταιρεία θεάτρου λευκήΣΚΗΝΗ το 2012 και μετά από μια περίοδο αναζήτησης και άσκησης αποφάσισαν να αφιερώσουν τη δράση της εφεξής στη μελέτη και το ανέβασμα έργων του Δημήτρη Δημητριάδη.

Σε λίγες μέρες κάνει πρεμιέρα το έργο του «Ο Γύρος του κόμπου» στο θέατρο Tempus Verum – Εν Αθήναις.

Δύο φοιτητές θεατρολογίας στο μέσο σχεδόν των σπουδών τους αποφασίζουν να μπουν ενεργά στον χώρο του θεάτρου. Ποιοι ήταν οι λόγοι που σας ώθησαν;

Νίνα Σκριβανού: Οι λόγοι ήταν πολλοί και κοινοί. Εξαρχής και οι δύο αγαπούσαμε το θέατρο και μπήκαμε απολύτως συνειδητά στη Σχολή Θεατρικών Σπουδών, χωρίς ποτέ να μας ενδιαφέρει η εκπαιδευτική διάσταση του θεάτρου. Μέσω της γενικευμένης και εξειδικευμένης θεωρητικής Γνώσης, νιώσαμε την ανάγκη να διοχετεύσουμε όλο αυτό το υλικό σε ένα προσωπικό καλλιτεχνικό πεδίο. Στην αρχή, κάποιες παραστάσεις στο πλαίσιο πρακτικών μαθημάτων. Ύστερα, η ολοένα αυξανόμενη, επιτακτική ανάγκη μιας δικής μας εντατικής και επαγγελματικής ενασχόλησης με το θέατρο. Η ανάγκη εξελίχθηκε σε όραμα, με σαφείς στόχους, άξονες ρεπερτορίου και συγκεκριμένο τρόπο δουλειάς.

Πιστεύετε ότι οι σπουδές χωρίς την πρακτική τους διάσταση δεν είναι ολοκληρωμένες;

Ν.Σ.: Οι συγκεκριμένες σπουδές στην πραγματικότητα έχουν το δικό τους μεγάλο και πολύπλευρο κύρος. Θέλω να πω, παρέχεται μία ευρεία και πολύ βαθιά θεωρητική Γνώση του θεάτρου. Επομένως, το πιο εύκολο είναι να ακολουθήσει κανείς μία ακαδημαϊκή / θεωρητική / ερευνητική σταδιοδρομία. Το δύσκολο – και μη αναμενόμενο – είναι η επιλογή να μπεις στο χώρο του θεάτρου, της σκηνής. Εκεί τα πράγματα είναι άγρια και απάνθρωπα. Άρα, η πρακτική διάσταση είναι ατομική επιλογή (ή κλίση;) κι όχι απαραίτητη προέκταση της θεωρητικής βάσης. Βεβαίως, οι καλλιτέχνες πρέπει να έχουν και θεωρητική κατάρτιση. Η πράξη δεν αρκεί, είναι κούφια και γρήγορα αποκαλύπτεται το κενό υπόβαθρό της. Μια ματιά στο σημερινό καλλιτεχνικό περιβάλλον, φανερώνει την έλλειψη παιδείας.

Το ελληνικό θέατρο από την αρχή του (αρχαίο δράμα) ως την πιο πρόσφατη παραγωγή μονοπωλεί το ενδιαφέρον σας. Γιατί; 

Ν.Σ.: Έχετε δίκιο! Διόλου τυχαίο. Με πολλή μελέτη, πολύωρες συζητήσεις και προβληματισμούς, έχει χτιστεί το ρεπερτόριο της λευκήςΣΚΗΝΗΣ. Άλλωστε, στον πυρήνα της ίδρυσής της βρίσκονται σπουδαία ελληνικά θεατρικά κείμενα. Και οι μέχρι τώρα παραστάσεις μας, αλλά και τα μελλοντικά μας σχέδια, εστιάζουν στην ελληνική δραματουργία. Το αρχαίο δράμα (μας απασχολούν συγκεκριμένες τραγωδίες και συγκεκριμένες μεταφράσεις τους), κάποια έργα της κρητικής και επτανησιακής γραμματείας, σύγχρονα μεταπολεμικά έργα, και βέβαια ο Δημητριάδης στην κορυφή όλων. Σαφώς, μας ενδιαφέρουν πολύ και κάποια έργα ξένων μεγάλων δραματουργών (Schiller, Moliere, Lessing, Bernhard). Το ρεπερτόριο της λευκής ΣΚΗΝΗΣ όμως, κατακλύζεται από ελληνική δραματουργία. Η ελληνική γλώσσα, με τον αστείρευτο πλούτο της, τους θησαυρούς της, την ποίησή της, τους ήχους και τις μουσικές της, αποτελεί για εμάς μοναδικό πεδίο εργασίας. Δουλεύουμε επισταμένως επάνω στον Λόγο, επομένως η μητρική μας γλώσσα είναι πρόσφορη για μία εμμονική εμβάθυνση.

Ποια είναι η εικόνα που έχετε για το σύγχρονο ελληνικό έργο; 

Γιώργος Δούλος: Για εμάς, το σύγχρονο ελληνικό έργο έχει ονοματεπώνυμο: Δημήτρης Δημητριάδης. Ίσως και κάποιες ελάχιστες εξαιρέσεις (Κιτσοπούλου, Μπασδέκη, Μαυριτσάκης). Τα έργα των υπολοίπων είναι για τα σκουπίδια. Κυριολεκτώ. Καταστρέφουν το ελληνικό θέατρο. Ευθύνονται εν πολλοίς για την παρακμή του ελληνικού θεάτρου. Η γλώσσα, η θεματολογία, οι τρόποι τους είναι ποταποί, γελοίοι. Κατακρεουργούν τη δραματουργία ως λογοτεχνικό είδος και το θέατρο ως Τέχνη.

Γιατί δύο νέοι άνθρωποι επιλέγουν να εστιάσουν μόνο στο έργο ενός συγγραφέα; Δεν είναι λίγο παρακινδυνευμένη η απόφασή σας αυτή; Ποιοι ήταν οι λόγοι που σας έκαναν να επιλέξετε συγκεκριμένα τον Δημήτρη Δημητριάδη;

Γ.Δ.: Αν αξίζει να κάνει κανείς θέατρο σήμερα στην Ελλάδα, είναι γιατί υπάρχει και γράφει ο Δημητριάδης. Και μόνο. Είμαστε απόλυτοι. Και όπως κάθε απολυτότητα, έτσι κι αυτή, έχει και τις συνέπειές της. Τις αναλαμβάνουμε σθεναρά. Ναι, είναι παρακινδυνευμένη η εμμονή αυτή. Ναι, είναι ίσως τρελό το να αφιερώνεται ένας καλλιτέχνης, ένας θεατρικός πυρήνας, σε έναν μόνο συγγραφέα. Όμως, και γιατί όχι; Τι έχει να χάσει; Απεναντίας, μόνο κερδισμένος μπορεί να βγει. Ο Δημητριάδης είναι, ας μιλήσουμε επιτέλους ανοιχτά, ο μέγιστος έλληνας θεατρικός συγγραφέας. Οι διαστάσεις του έργου του, κι όχι μόνο του θεατρικού, είναι τρομακτικές. Δε γράφει εργάκια, ιστοριούλες. Ο Δημητριάδης είναι ο αρχιτέκτονας ενός φαραωνικού θεατρικού οικοδομήματος. Είναι τόσο άδικο και ντροπιαστικό να τον ξέρουν μόνο για το «Πεθαίνω σαν χώρα». Το μέγεθός του είναι αδιανόητο. Επομένως, επιλέγουμε συνειδητά το ρεπερτόριό μας να είναι δημητριαδικό. Πολύ απλά, γιατί μόνο τέτοιο θα μπορούσε να είναι.

Δεν νομίζετε ότι υπάρχει κάτι παρακινδυνευμένα ακραίο στην άποψή σας αυτή για τους έλληνες συγγραφείς; Επίσης, φέτος παίζεται ήδη ο Θερισμός στο Εθνικό Θέατρο, η Τρωάς από την ομάδα Σημείο Μηδέν στο Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης, η Αντιφώνηση από τους Bijoux de Kant στο Θέατρο της Οδού Κυκλάδων ενώ προηγήθηκαν οι παραστάσεις της Τέχνης στο Bios και στο Αλκμήνη οι Διαδικασίες Διακανονισμού Διαφορών. Δύσκολα θα μπορούσε κανείς λοιπόν να ισχυριστεί ότι τον Δημητριάδη τον ξέρουν μόνο για το Πεθαίνω σαν χώρα.

Γ.Δ.: Όταν λέω πως γνωρίζουν τον Δημητριάδη μόνο για το «Πεθαίνω σαν χώρα», εννοώ το ευρύ κοινό, για να μην πω οι Έλληνες ως λαός. Ναι, ευτυχώς τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότερα έργα του Δημητριάδη ανεβαίνουν στη σκηνή. Αυτό είναι σίγουρα μία κάποια πρόοδος. Αλλά και πάλι, αν ρωτήσει κανείς κάποιον στο δρόμο, σε ένα βιβλιοπωλείο, σε ένα θέατρο, «ξέρετε ποιος είναι ο Δημήτρης Δημητριάδης;», είμαι σίγουρος πως η συντριπτική πλειονότητα των ερωτηθέντων (αν αφαιρέσουμε αυτούς που δεν ξέρουν καν το όνομά του), θα απαντήσει «Ναι, αυτός που έχει γράψει το Πεθαίνω σαν χώρα». Που και πάλι, δε ξέρω πόσοι από αυτούς που γνωρίζουν τον τίτλο (ή το μύθο) αυτού του κειμένου, το έχουν διαβάσει κιόλας. Δείτε, είμαστε ένας βαθιά και ολοκληρωτικά αμόρφωτος λαός. Σε όλα τα επίπεδα. Ε, λοιπόν, ας μην είμαστε αιθεροβάμονες. Ένας λαός που θρηνεί γοερά έναν σκυλοτραγουδιστή, δε μπορεί να διαβάζει το βράδυ το «Πεθαίνω σαν χώρα». Η χώρα αυτή, όπως λέει αλλού ο Δημητριάδης, κατοικείται από νεκρούς.

Τι ήταν αυτό που σας ώθησε στην επιλογή του συγκεκριμένου έργου για να εγκαινιάσετε αυτή τη νέα σας φάση; 

Ν.Σ.: Διαβάσαμε πάρα πολλά αδημοσίευτα έργα του. Ο «Γύρος του κόμπου» αμέσως μας δέσμευσε. Αυτό θα ήταν το εναρκτήριο έργο της νέας φάσης της λευκής ΣΚΗΝΗΣ. Οι λόγοι ήταν συγκεκριμένοι, καλλιτεχνικοί και πρακτικοί. Το έργο αυτό αποτελεί τη μήτρα ολόκληρου του δημητριαδικού σύμπαντος. Η σύγκρουση του Δημητριάδη με τον Πλάτωνα και τον Χριστιανισμό εδράζεται στο κέντρο της Γραφής του. Σε αυτό το έργο, λοιπόν, ο Δημητριάδης γκρεμίζει την πλατωνική ιδεολογία. Ναι, διαλύει τον αρχαίο φιλόσοφο. Τον μετατρέπει σε τέρας. Τον εκδικείται, πέφτοντας κι ο ίδιος στο πεδίο της μάχης. Παράλληλα, ο «Γύρος του κόμπου» πληρούσε και κάποιες πρακτικές προϋποθέσεις, προκειμένου να ανέβει. Είναι έργο δωματίου, σχετικά ολιγοπρόσωπο. Έτσι, είμαστε τώρα εδώ, με την παράσταση στο Tempus Verum Εν Αθήναις.

Στις προτεραιότητές σας έχετε βάλει και την εξαγωγή των παραστάσεων στη Γαλλία. Η επιλογή σας αυτή έχει να κάνει με το γεγονός πως ο Δημητριάδης είναι ήδη γνωστός εκεί ή υπάρχουν άλλοι δεσμοί για τους οποίους επιλέγετε τη συγκεκριμένη χώρα; 

Ν.Σ.: Ακριβώς για αυτό που είπατε. Στη Γαλλία ο Δημητριάδης έχει την αναγνώριση που του πρέπει και που θα έπρεπε να έχει στην Ελλάδα. Δεν έχουμε καμία σχέση με τη Γαλλία, αλλά βασική μας επιδίωξη είναι να αποκτήσουμε. Το να πατάς με το ένα πόδι στη Γαλλία, σου δίνει τη δύναμη να στέκεσαι όρθιος στην Ελλάδα.

Ποια είναι η πραγματικότητα που πρέπει να αντιμετωπίσουν νέοι καλλιτέχνες που μπαίνουν στον χώρο της θεατρικής παραγωγής;

Γ.Δ.: Ποια είναι η πραγματικότητα; Αμόρφωτοι, επηρμένοι, ανεύθυνοι ηθοποιοί. Άσχετοι με το θέατρο παραγωγοί. Αντιεπαγγελματικές συμπεριφορές. Άλυτα ψυχολογικά προβλήματα που ενδύονται «καλλιτεχνικές ευαισθησίες». Δε θα γκρινιάξουμε κι εμείς για την έλλειψη κρατικής υποστήριξης στην Τέχνη. Δεν είναι αυτό το πρόβλημα. Καθόλου. Το πρόβλημα είναι οι άνθρωποι του χώρου (ευτυχώς υπάρχουν κι εξαιρέσεις). Η Τέχνη, και ιδίως το θέατρο, η κατεξοχήν συλλογική Τέχνη, απαιτεί σεβασμό και υπευθυνότητα, συνέπεια και ήθος. Στοιχεία σπάνια. Είναι, λοιπόν, σχεδόν ακατόρθωτο το να αφοσιωθείς στη δουλειά σου, στο καλλιτεχνικό σου όραμα, όταν όλα γύρω σου γίνονται με τόση φτήνια, ευκολία, προχειρότητα, αήθεια. Φτάνεις να μετανιώνεις που κάνεις Τέχνη. Ή σκληραγωγείσαι, ή φεύγεις να σώσεις την ψυχική και πνευματική σου υγεία, μακριά από το θέατρο. Εμείς δε ξέρουμε ακόμη προς τα πού κλίνουμε.

Γιατί επιλέξατε να ονομάσετε την ομάδα σας Λευκή Σκηνή;

Γ.Δ.: Το λευκό είναι για εμάς ένα ανοιχτό, ευρύ και παρθένο πεδίο καλλιτεχνικής δημιουργίας. Είναι άδειο, ανύπαρκτο, κενό. Είσαι ελεύθερος να εμπνευστείς, να σκεφτείς, να δοκιμάσεις, να προβληματιστείς. Επίσης, είναι ένα χρώμα ευγενικό, απαλό, γαλήνιο. Ηρεμείς, συγκεντρώνεσαι, ανοίγεσαι. Κάθε φορά που αρχίζει η περιπέτεια μιας παράστασης, το πάτωμα της σκηνής είναι λευκό. Στην πορεία, γεμίζει με ιδέες, στιγμές, ήχους, λόγια, σιωπές, χρώματα, ανάσες. Στο τέλος, η σκηνή αδειάζει. Επιστρέφουμε και πάλι στη λευκή ΣΚΗΝΗ.

ΔΗΜΗΤΡΗ ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΗ

«Ο Γύρος του κόμπου: Σικελική τραγωδία»

Από τη λευκήΣΚΗΝΗ

Συντελεστές:
Σκηνοθεσία, Σκηνικά, Κοστούμια: Γιώργος Δούλος
Δραματουργική επεξεργασία: Γιώργος Δούλος – Νίνα Σκριβάνου
Δραματολόγος – Ηχητική δραματουργία: Νίνα Σκριβάνου
Κίνηση: Κορίνα Κόκκαλη
Φωτισμοί: Χριστίνα Θανάσουλα
Φωτογραφίες: Νίκος Πανταζάρας
Επικοινωνία: Μαριάννα Παπάκη, Νώντας Δουζίνας
Υπεύθυνη οργάνωσης παραγωγής: Νίνα Σκριβάνου
Εκτέλεση παραγωγής: Constantly Productions
 

Παίζουν: Μαρία Αποστολακέα, Αλκινόη Ζαχαρόγιωργα, Ηρώ Κισσανδράκη, Απόστολος Μαλεμπιτζής, Νικόλας Παπαευθυμίου, Κωνσταντίνος Παράσης, Γιάννης Σιαμσιάρης.

INFO

Τοποθεσία: Θέατρο TempusVerum / Εν Αθήναις. Ιάκχου 19, Γκάζι

Παραστάσεις: Πρεμιέρα: Δευτέρα 24 Απριλίου 2017, στις 21.00. Παραστάσεις: Κάθε Δευτέρα και Τρίτη στις 21.00. Μέχρι τις 23 Μαΐου 2017.

Ημέρες και ώρες παραστάσεων: Κάθε Δευτέρα και Τρίτη στις 21.00

Διάρκεια:100’
Πληροφορίες - Κρατήσεις θέσεων: Τηλ.: 210 3425170
Τιμές εισιτηρίων:Γενική είσοδος 12 ευρώ, Μειωμένο – Φοιτητικό 8 ευρώ, Ατέλειες 5 ευρώ.
Προπώληση:Viva
https://www.viva.gr/tickets/theater/tempus-verum/o-guros-tou-kompou/